Arka kök dişlerin gömülü olması, dişlerin çene kemiği içinde tam olarak çıkamayıp çevre dokuların veya diğer dişlerin baskısı altında kalması durumudur. Özellikle yirmi yaş dişlerinde yaygın olarak görülen bu durum, dişlerin kısmen veya tamamen çıkamamasına neden olur. Gömülü arka kök dişler, ağrı, iltihaplanma ve enfeksiyon gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu yazıda, arka kök dişlerin gömülü olmasının nedenleri, belirtileri, tedavi yöntemleri ve önleyici tedbirler ele alınacaktır.
Arka Kök Dişlerin Gömülü Olmasının Nedenleri
- Yetersiz Çene Alanı: Arka dişlerin gömülü kalmasının en yaygın nedeni, çenede yeterli alanın olmamasıdır. Çene yapısının küçük olması veya dişlerin büyük olması, dişlerin çene kemiğinden düzgün bir şekilde çıkamamasına neden olur. Özellikle yirmi yaş dişlerinde bu durum sıklıkla karşılaşılır.
- Dişlerin Yanlış Yöne Doğru Gelişmesi: Gömülü dişler, bazen çene kemiği içinde yan yatık veya eğik şekilde gelişir. Bu durumda diş, doğru pozisyona gelmeden çene kemiği veya diş eti içinde kalır. Bu yanlış konumlanma, dişin çıkışını engelleyebilir.
- Genetik Faktörler: Gömülü dişlerin varlığı bazen genetik faktörlere bağlı olabilir. Ailede gömülü diş problemi olan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir.
- Süt Dişlerinin Geç Kaybedilmesi: Süt dişleri normalden daha uzun süre ağızda kalırsa, alttan gelen kalıcı dişler çıkacak alan bulamaz. Bu durumda, arka kök dişler çıkmakta zorlanır ve gömülü kalabilir.
Arka Kök Dişlerin Gömülü Olmasının Belirtileri
- Ağrı ve Hassasiyet: Gömülü dişler, genellikle çene kemiğine baskı yaptıkları veya diğer dişlere karşı itildikleri için ağrıya neden olabilir. Bu ağrı, çiğneme sırasında veya dinlenme halinde ortaya çıkabilir ve genellikle sürekli bir rahatsızlık hissi yaratır.
- Şişlik ve Kızarıklık: Gömülü dişin bulunduğu bölgede diş eti şişebilir ve kızarabilir. İltihaplanma oluşmuşsa, bu şişlik daha belirgin hale gelir ve enfeksiyon belirtileri gösterebilir.
- Enfeksiyon: Gömülü dişler, ağız hijyenine uygun olmayan bölgelerde bulunmaları nedeniyle kolayca enfekte olabilirler. Bu enfeksiyon, ağızda kötü kokuya, apseye ve hatta ateş gibi sistemik belirtilere neden olabilir.
- Baş ve Çene Ağrısı: Gömülü dişler, sadece lokal bölgede ağrıya neden olmakla kalmaz, aynı zamanda baş ve çene ağrılarına da yol açabilir. Bu ağrılar, özellikle yirmi yaş dişlerinin gömülü olduğu durumlarda daha yaygındır.
- Diş Çarpıklığı: Gömülü dişler diğer dişleri itebilir ve bu da dişlerin çarpık bir şekilde dizilmesine neden olabilir. Çene darlığı olan kişilerde bu durum daha yaygındır.
Arka Kök Dişlerin Gömülü Olmasının Tedavi Yöntemleri
- Diş Çekimi: Gömülü dişlerin en yaygın tedavi yöntemi diş çekimidir. Diş hekimi, dişi çevreleyen dokuları açarak dişi cerrahi olarak çıkarır. Gömülü diş çekimi, dişin konumuna ve kök yapısına bağlı olarak basit ya da karmaşık bir işlem olabilir.
- Antibiyotik Tedavisi: Eğer gömülü diş iltihaplanmışsa, diş çekiminden önce veya sonra enfeksiyonu kontrol altına almak için antibiyotik tedavisi gerekebilir. Bu tedavi, enfeksiyonun yayılmasını ve iyileşme sürecini hızlandırır.
- Ortodontik Tedavi: Bazı durumlarda, gömülü dişlerin yerinden çıkarılmasına gerek kalmadan ortodontik tedavi ile dişler yerlerinden çıkarılabilir. Özellikle küçük azı dişlerde gömülü kalmış dişlerin uygun bir pozisyona getirilmesi mümkündür.
- Düzenli Diş Hekimi Kontrolleri: Gömülü dişler genellikle yıllar içinde sorun çıkarabilir, bu nedenle düzenli diş hekimi kontrolleriyle bu tür sorunların erken fark edilmesi ve önlem alınması önemlidir.
Gömülü Dişlerin Önlenmesi Mümkün Mü?
Gömülü dişlerin tamamen önlenmesi her zaman mümkün olmasa da bazı önlemler alınarak riskler azaltılabilir. Özellikle düzenli diş hekimi kontrolleri, dişlerin düzgün gelişip gelişmediğini izlemek açısından çok önemlidir. Süt dişlerinin zamanında kaybedilmesi ve ortodontik problemlerin erken yaşta çözülmesi, dişlerin çene kemiğinde sağlıklı bir şekilde yer almasına yardımcı olabilir.
Sonuç
Arka kök dişlerin gömülü olması, ciddi ağrı ve diş sağlığı sorunlarına yol açabilecek yaygın bir problemdir. Erken teşhis edilip tedavi edilmediği takdirde enfeksiyon, diş çarpıklığı ve diş kaybı gibi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle, gömülü diş şüphesi olan kişiler, diş hekimine başvurarak uygun tedavi yöntemlerini araştırmalıdır. Gömülü diş tedavisi, dişin durumuna bağlı olarak cerrahi müdahale gerektirebilir ve iyileşme sürecinde dikkatli bakım önemlidir.
